Hiện nay, việc sử dụng giá thể trồng cây ngày càng trở nên phổ biến ở cả nông thôn và thành thị. Thay vì sử dụng đất trồng thì giờ đây bà con có thể trồng và nuôi dưỡng cây trực tiếp trên giá thể, kết hợp với một số dưỡng chất cần thiết. Vậy giá thể là gì và có công dụng ra sao? Những loại giá thể nào được sử dụng phổ biến? Trong bài viết này, EcoClean sẽ giới thiệu đến bà con top 5 loại giá thể cho cây trồng được ứng dụng phổ biến nhất hiện nay.
Giá thể trồng cây là gì?
Giá thể là tên gọi chung đối với các hỗn hợp, vật liệu giúp tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của cây trồng. Hầu hết các loại giá thể đều được pha trộn từ các loại nguyên liệu thô khác nhau như phân hữu cơ (vỏ cây, chất thải xanh), sợi gỗ, xơ dừa, than bùn, rêu hoặc những thành phần khoáng chất như đá bọt, đất sét, vermiculite,… Tất cả nguyên vật liệu này đều góp phần tạo nên sự cân bằng môi trường khí cũng như khả năng giữ nước cho cây trồng.
Hiện nay, giá thể được xem là nguyên liệu thay thế hoàn hảo cho đất trong phương pháp trồng cây thủy canh – bán thủy canh.
Vai trò của giá thể trồng cây
Cũng tương tự như đất trồng, giá thể giữ vai trò như sau:
- Tạo môi trường sống tốt cho rễ cây phát triển một cách ổn định.
- Tạo ra khả năng lưu trữ không khí cho cây.
- Hấp thụ và dự trữ nước, gia tăng độ ẩm cho cây trồng.
- Cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho bộ rễ cây.
- Giữ nhiệt, chống lại sự khô hạn cho cây.
5 loại giá thể được sử dụng phổ biến nhất hiện nay
Ngày nay, với nhu cầu sử dụng thực phẩm nông nghiệp sạch, đạt chuẩn chất lượng, hạn chế sự phát sinh của sâu bệnh, đảm bảo nguồn dinh dưỡng, việc trồng cây bằng giá thể chính là giải pháp tối ưu nhằm mang đến nguồn thực phẩm đáp ứng được mọi yêu cầu của người tiêu dùng. Có rất nhiều loại giá thể được sử dụng phổ biến hiện nay và mỗi loại đều sở hữu những ưu, nhược điểm riêng. Dưới đây, EcoClean sẽ giới thiệu đến bà con top 5 loại giá thể ưu việt nhất.
Mùn cưa
Mùn cưa là một loại chế phẩm được thải ra từ quá trình sản xuất và chế biến gỗ. Thành phần chủ yếu có trong mùn cưa là xenlulozo dễ phân hủy. Mùn cưa có độ thoáng khí thấp nhưng lại sở hữu khả năng giữ ẩm rất tốt. Khi sử dụng mùn cưa thì bà con nên trộn thêm với cát để vật liệu có thể phân bố độ ẩm một cách đồng đều.
Bên cạnh đó, cần lưu ý rằng, chỉ sử dụng mùn cưa sạch, không dùng mùn cưa từ các loại gỗ chứa nhiều tinh dầu, tẩm nhiều chất bảo quản hoặc đã ngâm nước quá lâu ngày. Ngoài làm giá thể tự nhiên cho cây trồng thì mùn cưa còn được sử dụng phổ biến để ngâm ủ tạo phân bón hữu cơ sinh học.
>>> Tham khảo thêm: Cách làm phân bón hữu cơ từ mùn cưa siêu đơn giản
Than bùn
Than bùn là lớp hữu cơ phía trên bề mặt của đất, được hình thành do quá trình phân hủy không hoàn toàn từ tàn dư thực vật bị vùi lấp lâu ngày trong điều kiện yếm khí xảy ra liên tục. Giá thể than bùn hội tụ đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt. Cụ thể, than bùn có khả năng giữ ẩm, lưu trữ chất dinh dưỡng cho cây và mật độ phân giải cao.
Vỏ cây
Hầu hết các loại vỏ cây tươi hay vỏ cây khô đều có thể sử dụng làm giá thể trồng cây. Tuy nhiên, các loại vỏ cây tươi thường có khả năng giữ ẩm hơi kém nên trong khoảng 2 – 3 tuần đầu cây sẽ sinh trưởng chậm hơn.
Trong vô số các loại vỏ cây, bà con nên sử dụng giá thể từ vỏ thông đã qua xử lý, không còn nhựa thông, nhẹ và có khả năng hút nước. Bên cạnh đó, trong vỏ thông còn có chứa resin với tính sát khuẩn cao, lâu mục và ít mầm bệnh. Do đó, đây chính là môi trường kháng khuẩn lý tưởng cho rễ cây phát triển.
Giá thể mụn xơ dừa và xơ dừa
Đây là một trong những loại giá thể được đánh giá tốt nhất trong hệ thống trồng cây thủy canh. Xơ dừa được lấy từ vỏ quả dừa, vỏ dừa được băm nghiền nhỏ tạo thành mụn xơ dừa. Sau đó, các loại mụn xơ dừa này sẽ được ngâm với nước để có thể loại bỏ các hợp chất như tanin, chất chát và một số thành phần khoáng gây ảnh hưởng đến quá trình hấp thu chất dinh dưỡng của cây.
Thành phần chủ yếu trong xơ dừa là xenlulo, chiếm đến 80%. Giá thể xơ dừa có khả năng giữ nước và thoáng khí tốt. Tuy nhiên, loại giá thể này lại dễ hoai mục sau vài lần sử dụng. Do đó, để phát huy hiệu quả tốt nhất thì bà con nên sử dụng kết hợp giá thể xơ dừa với các loại giá thể khác.
>>> Mua ngay: Mụn dừa EcoClean
Trấu hun
Trấu hun hay còn gọi là than sinh học, than trấu, biochar. Đây là loại giá thể được tạo thành từ các loại vỏ hạt thóc tươi (trấu sống) đem chất thành đống, sau đó hun nóng ở nhiệt độ nhất định trong điều kiện yếm khí, nhằm tiêu diệt mọi mầm bệnh. Thành phần chính của trấu hun gồm có kali, silicat cùng các loại muối khoáng vi lượng.
>>> Xem thêm: Trấu hun và những công dụng tuyệt vời được nhà vườn tin dùng
Ưu điểm của giá thể trấu hun là khả năng thoát nước tốt, phù hợp với nhiều loại cây trồng khác nhau. Tuy nhiên, vì thành phần dinh dưỡng còn sót lại sau khi hun đốt không quá đa dạng nên trấu hun khi sử dụng thường được phối trộn cùng với một số loại giá thể khác như: mụn dừa, viên đất nung, đá perlite,… nhằm mang lại hiệu quả tối ưu nhất.
Có thể thấy, giá thể trồng cây là một loại nguyên vật liệu sạch được ứng dụng ngày càng phổ biến trong nông nghiệp. Ưu điểm lớn nhất của các loại giá thể là có thể thay thế được đất trồng, quy trình sản xuất khép kín và kiểm soát được chặt chẽ một số yếu tố gây bệnh cho cây. Tại Việt Nam, các nguồn phụ phẩm như xơ dừa, mùn cưa, rơm rạ,… rất dồi dào. Vì vậy, chúng ta nên tận dụng chúng triệt để nhằm phục vụ cho việc trồng trọt, đồng thời giảm thiểu được các vấn đề về ô nhiễm môi trường.
Tìm hiểu ngay:
Các loại phân hữu cơ tốt cho cây trồng
Ứng dụng của men vi sinh ủ phân EcoClean Compost
