Không có nước và mùi, nhà vệ sinh khô hiện đang là một trong những giải pháp bảo vệ môi trường cũng như tiết kiệm nước hữu hiệu được khuyến khích sử dụng ở các hộ gia đình. Vậy nhà vệ sinh khô là gì? Cấu tạo ra sao? Và mang lại lợi ích gì cho người sử dụng? Hãy cùng EcoClean tìm hiểu chi tiết ở bài viết dưới đây nhé!
Nhà vệ sinh khô là gì?
Nhà vệ sinh khô còn có tên gọi khác là nhà vệ sinh ủ phân, được thiết kế nhờ sử dụng công nghệ sinh học sinh thái. Nhà vệ sinh khô không dùng nước để xả chất thải mà nó sử dụng than hoạt tính và vi sinh vật để xử lý chất thải. Tại đây than hoạt tính đóng vai trò khử mùi, giữ gìn vệ sinh và không gây ô nhiễm không khí. Vi sinh vật đóng vai trò phân hủy chất thải, giảm nguy cơ sinh sôi, phát triển của các vi sinh có hại.
Nhà vệ sinh khô được thiết kế và hoạt động ra sao?
Cấu tạo của nhà vệ sinh khô
Nhà vệ sinh khô được thiết kế bao gồm: buồng ủ, thông gió, hệ thống thu gom chất lỏng, buồng ủ phân thành thành phẩm.
Hệ thống buồng ủ có thể đặt ở trên hoặc dưới mặt đất. Thông thường lượng nước sẽ làm quá trình phân hủy diễn ra chậm lại. Để khắc phục tình trạng này thì phần thông gió và hệ thống thu gom chất lỏng đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Phần thông gió được lắp tại mái nhà hoặc tường. Tùy vào kiểu dáng, nguyên lý hoạt động của nhà vệ sinh khô mà ống thông gió sẽ có hình dạng khác nhau.
Cách thức hoạt động của nhà vệ sinh khô
Khi trôi xuống nhà vệ sinh khô, chất thải sẽ được trộn đều với những chất phụ gia trong buồng ủ. Việc này giúp tăng sự tiếp xúc giữa các vi sinh vật và chất thải, đồng thời tăng tốc độ bay hơi nước. Khi nhiệt độ lên đến 45 – 50oC, độ ẩm <65% và kết hợp nhiều yếu tố khác, vi sinh vật sẽ hoạt hóa và phân hủy khoảng 95% chất thải thành CO2 và hơi nước. 5% còn lại là phần chất thải rắn chậm phân hủy và lẫn vào trong hỗn hợp phụ gia, phần này sẽ được thay định kỳ.
Khi nhiệt lượng tăng cao, các vi sinh vật ưa nhiệt sẽ hoạt hóa, ức chế, thậm chí là tiêu diệt các loại vi khuẩn có hại như ecolim, coliform ở trong chất thải. Sau cùng sẽ cho ra thành phẩm là phân bón hữu cơ được sử dụng nhiều trong nông nghiệp.
*** Có thể bạn cần biết: Cách phân loại rác tại nhà
Nhà vệ sinh khô đem lại những lợi ích gì?
Nhờ áp dụng phương pháp sinh học, sử dụng vi sinh và than hoạt tính để phân hủy chất thải nên nhà vệ sinh khô mang lại rất nhiều lợi ích cho môi trường và các hộ gia đình như:
Làm giảm vấn đề mất vệ sinh
Hiện nay nhà vệ sinh tự hoại đã gần như phổ cập đến 70% dân số thế giới. Tuy nhiên theo khảo sát thì còn tới 2,5 tỷ dân số vẫn đang sống trong điều kiện thiếu vệ sinh. Nó khiến cho các vi khuẩn lây bệnh phát triển, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Và nhà vệ sinh khô sẽ một phần khắc phục được tình trạng này do các vi khuẩn sẽ bị loại bỏ hoàn toàn nhờ quá trình phân hủy.
Hiện nhà vệ sinh khô đang được áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới. Ở Việt Nam, cũng đã nghiên cứu và ứng dụng công nghệ này trên tàu hỏa và công viên Thống Nhất, Quảng Ninh. Tại đây, các nhà nghiên cứu đã sử dụng hỗn hợp mùn sinh học hoặc than cac bon để phân hủy chất thải thành chất không mùi, giảm tình trạng mất vệ sinh.
Giải pháp cho vấn đề tài chính
Nhà vệ sinh khô không sử dụng nước nên nó góp phần tiết kiệm nguồn nước cũng như chi phí để xử lý chất thải. Không những thế chi phí bảo trì và nhân công của hệ thống tự hoại cũng hoàn toàn bị loại bỏ.
Ngoài ra, sử dụng nhà vệ sinh khô giúp cho việc tận dụng nguồn chất thải để làm phân bón hữu cơ, tốt cho cây trồng. Chất thải đã được xử lý tại nhà vệ sinh khô sẽ được gom lại và đưa về nhà máy sản xuất phân bón cho nông nghiệp.
Tốt cho môi trường sống
Việc sử dụng nhà vệ sinh khô sẽ góp phần bảo vệ môi trường bởi các chất thải và vi khuẩn có hại do con người thải ra sẽ gần như được loại bỏ hoàn toàn. Thêm vào đó nó còn tốt cho môi trường đất bởi khi sử dụng nhà vệ sinh khô, bạn sẽ không cần lắp đặt đường ống nước ngầm dưới đất. Giúp cho sự cân bằng đất được ổn định hơn.
Một số thiết kế nhà vệ sinh khô an toàn
Dưới đây là một số mô hình nhà vệ sinh khô được ứng dụng phổ biến nhiều nhất hiện nay.
Nhà vệ sinh khô Nature’s HeadSelf
Nature’s HeadSelf là nhà vệ sinh khô được thiết kế theo dạng khép kín nhỏ gọn. Mặc dù nhỏ gọn nhưng vẫn tạo cảm giác ngồi thoải mái cho người dùng. Nhà vệ sinh này sẽ có một thiết bị để tách nước tiểu.
Về cách thức hoạt động, ban đầu nhà vệ sinh sẽ chứa khoảng 2 gallon rêu than bùn. Khi sử dụng, máy trộn trượt sẽ trộn đều chất thải với rêu than. Đi kèm sẽ là ống thông hơi có quạt có tác dụng thổi bay mùi hôi.
Lưu ý: Nhà vệ sinh cần được làm sạch sau 80 lần sử dụng.
Nhà vệ sinh khô Sun-Mar Excel
Sun-Mar Excel là nhà vệ sinh khô bán chạy nhất Bắc Mỹ. Nó sử dụng quạt thông gió và nhiệt điện để có thể làm bay hơi mọi chất lỏng.
Đặc biệt còn được thiết kế một cửa thoát nước khẩn cấp để chống tràn khi bị cắt điện hoặc quá tải điện.
Nhà vệ sinh khô Nature’s HeadDry
Thiết kế của nhà vệ sinh này khá giống nhà vệ sinh Nature’s HeadSelf. Tuy nhiên Nature’s HeadDry tân tiến hơn nhờ việc trang bị máy trộn tiêu chuẩn thay vì máy trộn trượt.
Lưu ý cần biết về nhà vệ sinh khô
- Cần chắc chắn chất thải phải được xử lý đúng cách mới được dùng làm phân bón để tránh mầm bệnh và vi khuẩn còn tồn đọng gây hại cho đất và cây trồng.
- Bể chứa nhà vệ sinh khô phải tương đối lớn vì nó chứa cả chất thải trắng và lỏng.
- Nhà vệ sinh khô hoạt động nhờ sử dụng vi sinh để phân hủy chất thải thành các hợp chất hữu cơ. Tuy nhiên sẽ có một số chất không được phân hủy hoàn toàn. Vậy nên sẽ có 2 thành phẩm sau khi phân hủy: Một thành phẩm được sử dụng làm phân bón trong nông nghiệp, 1 thành phẩm sẽ bị bỏ đi.
Xem thêm bài viết: Tự làm phân hữu cơ từ rác trong nhà
Ở trên là những chia sẻ của EcoClean về mô hình nhà vệ sinh khô và những lợi ích tuyệt vời mà nó mang đến cho môi trường. Có thể nói mô hình này là sự lựa chọn hợp lý cho những ai đang làm nông nghiệp hoặc trang trại muốn tiết kiệm chi phí. Hy vọng công nghệ này sẽ được mọi người hưởng ứng và áp dụng rộng rãi trong thời gian tới.
