Ở bài viết trước, EcoClean Việt Nam đã giới thiệu cho các bạn về mô hình Aquaponics là gì? Hệ thống cần những dụng cụ nào? Ưu nhược điểm ra sao? Và nếu bây giờ các bạn chưa biết hay vẫn còn loay hoay không cách làm mô hình Aquaponics như thế nào thì hãy cùng EcoClean Việt Nam tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
Cách làm mô hình Aquaponics
Để có thể làm được mô hình Aquaponics – trồng rau thủy canh kết hợp với nuôi cá khép kín, các bạn cần tuân thủ cách lắp đặt hệ thống theo đúng chuẩn như dưới đây:
Bước 1: Lắp đặt kệ và bể nước
Tại bước đầu tiên, các bạn cần chú ý đến việc lắp đặt chậu và đặt bể nước. Để đảm bảo việc thực hiện mô hình Aquaponics thành công, phần kệ đặt chậu dưới cùng phải có khoảng cách tới bể nước ít nhất 30cm. Sau đó bạn chỉ cần đưa các khay chậu trồng rau lên kệ theo đúng thiết kế như trước đó là được.
Bước 2: Lắp đặt ống dẫn nước lên khay trồng rau
Việc làm tiếp theo, các bạn cần lắp đặt đường ống dẫn nước lên các khay chậu trồng rau. Cách thực hiện khá đơn giản. Đầu tiên đặt ống nước PVC 21 từ máy bơm lên kệ để chậu. Có thể dùng thêm các đường ống nối bẻ góc hay chữ T để chia đều nước tới các khay.
Lưu ý: Các ống dẫn này cần đảm bảo chạy dọc theo toàn bộ chiều dài của khay đựng rau và tới được tất cả các chậu trồng rau. Bạn có thể sử dụng khoan thêm 2-3 lỗ trên khay để nước chảy tới vị trí trồng rau được chính xác hơn.
Bước 3: Lắp đặt đường xả nước xuống
Lắp đặt đường thoát nước tại mỗi khay chậu trồng rau
Việc lắp đặt đường thoát nước tại mỗi khay chậu trồng rau thực hiện khá đơn giản. Bạn chỉ cần dùng mũi khoan 20 tại vị trí chính giữa đáy chậu để xuất hiện đường xả nước. Sau đó lắp đặt thêm ren trong ở phía dưới mặt đáy của chậu và ren ngoài ở phía trên mặt đáy. Cuối cùng sử dụng thêm băng tan để cố định, tránh tình trạng nước bị rò sau này.
Lắp đặt trục thoát nước chung cho mỗi hàng kệ rau
Sau khi đã thực hiện xong đường dẫn nước xuống tại mỗi chậu. Bạn cần sử dụng thêm một ống nhựa PVC 34 và kết hợp với các trục chữ T để giúp thu nước từ các khay chậu riêng thành một dòng chính cho kệ rau. Các trục chữ T phù hợp cho hệ thống Aquaponics này là 34-21-34.
Lắp đặt hệ thống dâng hạ nước tự động bằng siphon
Việc lắp đặt hệ thống dâng hạ nước siphon có vai trò tăng cường sự sinh trưởng và phát triển của các vi sinh vật cũng như các giá thể. Lý do bởi việc dâng hạ nước sẽ tạo ra một lượng lớn oxy và tạo ra môi trường thông thoáng cần thiết cho cây trồng.
Cách làm hệ thống siphon: Bạn cần sử dụng thêm đầu cấp nước 1 khóa giúp điều chỉnh lượng nước ra vào nhiều hay ít. Hệ thống siphon rất đơn giản và tiện ích tuy nhiên nó có một nhược điểm là khá tốn điện và đòi hỏi công suất máy bơm lớn. Để tiết kiệm hơn, các bạn có thể lựa chọn hệ thống Timer để thay thế.
Lắp đặt hệ thống dâng nước Timer
Hệ thống dâng nước Timer sẽ hoạt động theo chu kỳ đóng ngắt 45 phút một lần. Hệ thống này giúp tiết kiệm chi phí vận hành hơn so với siphon. Tuy vậy, đây không phải là cách lắp đặt cho mô hình Aquaponics truyền thống.
Bước 4: Vận hành thử
Sau khi lắp đặt xong các hệ thống cần có trong mô hình Aquaponics, việc tiếp theo chúng ta nên làm là tiến hành vận hành và theo dõi quá trình hoạt động. Cần đảm bảo rằng không có bất kỳ sai sót nào trước khi thực thi cây trồng và cá nuôi trong hệ thống này. Việc này sẽ giúp tránh những rủi ro không đáng có.
Bước 5: Hoàn thành và tiến hành trồng rau
Cuối cùng, sau khi đã hoàn thành lắp đặt thành công hệ thống trồng rau nuôi cá khép kín Aquaponics, bạn chỉ cần rải sỏi hay đất nung lên khay chậu rau và gieo giống nuôi trồng.
Tham khảo một số phương pháp và cách làm mô hình Aquaponics
Phương pháp Aquaponics tưới ngập xả cạn (Giá thể – MB – Media-Based):
Đây là phương pháp rất phổ biến để áp dụng cho những mô hình Aquaponics có quy mô nhỏ, phù hợp với khuôn viên sân thượng hay những khu vườn nhỏ quanh nhà. Phương pháp này có chi phí đầu tư tương đối thấp, được trồng trong một khay chứa giá thể đất nung có độ sâu khoảng 30cm. Ở đáy khay có đục các lỗ thoát nước và có lắp thêm bộ ngắt nước (hay còn gọi là xi-phone) – nước từ hồ cá được bơm lên khay trồng rau thông qua bộ lọc và hệ thống bơm. Khi nước đạt ở mức xả (thông thường chọn mức xả thấp hơn 3cm so với bề mặt đất nung) nước sẽ được xả hoàn toàn đến điểm ngắt (cao hơn 3cm so với đáy khay trồng) sau đó nước sạch sẽ được đưa ngược về bể cá và quá trình cứ thế tiếp diễn.
Ưu điểm của phương pháp:
Phương pháp này được thực hiện không quá phức tạp, phù hợp với hầu hết các loại rau quả. Quá trình dâng nước hay rút nước vừa cung cấp đủ nước cho cây trồng, vừa cung cấp được oxy cho rễ cây dễ dàng hô hấp.
Nhược điểm của phương pháp
Những chất thải rắn và tàn dư từ lá, rễ,… tích tụ trong khay sẽ ảnh hưởng đến sự lưu thông của nước. Tuy nhiên có thể khắc phục nhược điểm nếu sử dụng bộ lọc vi sinh.
Phương pháp Aquaponics nước cạn (NTF – Nutrient Film Technique):
Phương pháp Aquaponics nước cạn này phù hợp để phát triển cho mô hình trồng rau nhiều tầng mà không cần diện tích quá lớn. Thực hiện phương pháp này bằng cách đặt ống ngang với dòng nước cạn.
Tại đây các chất dinh dưỡng từ hồ cá được chảy ngang qua ống. Rau sẽ được đặt trong các lỗ được khoét sẵn ở đường ống. Phương pháp này khá phức tạp, tốn nhiều công sức và chi phí so với phương pháp tưới ngập xả cạn.
Ưu điểm của phương pháp Aquaponics nước cạn:
- Tiết kiệm được diện tích nuôi trồng
Nhược điểm của phương pháp Aquaponics nước cạn:
- Rễ cây không có điểm bám nên chỉ thích hợp với các loại cây thân thấp.
- Đòi hỏi các thành phần lọc riêng biệt để loại bỏ các chất rắn lơ lửng và oxi hóa các chất thải hòa tan.
Để quy trình được hoạt động trơn tru, chúng ta có thể bổ sung vi sinh làm sạch ao và xử lý tảo EcoClean Aqua để nước ao nuôi đạt chất lượng tốt nhất.
Phương pháp Aquaponics nước sâu (DWC – Deep Water Culture) hay bè nổi (Raft):
Phương pháp này được sử dụng cho diện tích và quy mô thương mại lớn, chuyên trồng một loại cây cụ thể như rau diếp cá, xà lách, cải,… Phương pháp Aquaponics nước sâu sử dụng các khay trồng rau có độ sâu khoảng 30-35cm, nước được chứa đầy trong các khay, mặt trên cùng của khay chứa các bè nổi (thông thường sẽ là miếng xốp được khoét lỗ để trồng cây). Trên khay có bố trí hệ thống xả tràn để nước chảy về hồ cá. Tương tự với phương pháp nước cạn, phương pháp nước sâu này cũng yêu cầu bộ lọc cơ học và sinh học riêng biệt.
Ưu điểm:
- Triển khai có các dự án trồng rau có quy mô lớn, năng suất cao
Nhược điểm:
- Kỹ thuật trồng phức tạp, chi phí lớn
Ở trên là những kiến thức về cách làm mô hình Aquaponics cơ bản cũng như một số cách làm mô hình Aquaponics phổ biến. Hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ có được kiến thức bổ ích để xây dựng được mô hình trồng rau, nuôi cá như ý muốn.
