TUYẾN TRÙNG LÀ GÌ? BIỆN PHÁP TRỊ BỆNH TUYẾN TRÙNG RỄ TẬN GỐC

Tuyến trùng là mối nguy hại lớn đối với cây trồng, “chủ mưu” mở đường cho nấm bệnh dễ dàng xâm nhập vào cây. Khi tuyến trùng bùng phát, chúng gây ra các vết thắt hay lỗ hổng trên rễ, hầu hết các đầu rễ đều bị thương, phân nhánh nhiều,… Mặc dù là một căn bệnh thường gặp trong các vụ mùa, tuy nhiên, nhiều bà con vẫn còn rất bỡ ngỡ và lúng túng trong việc phòng trừ loài dịch hại này. Vì vậy, trong bài viết này, EcoClean sẽ cung cấp một số thông tin về tuyến trùng cũng như cách trị bệnh tuyến trùng rễ triệt để. 

Đặc điểm của tuyến trùng

Tuyến trùng là gì?

Tuyến trùng là động vật không xương sống, thuộc ngành Giun tròn. Kích thước của chúng nhỏ hơn 1mm và chỉ có thể quan sát được dưới kính hiển vi. Tuyến trùng sinh sống và thích nghi được ở nhiều môi trường khác nhau, chúng có thể biến đổi linh hoạt khi môi trường sống thay đổi. 

Trong nông nghiệp, tuyến trùng được chia thành 2 loại đó là: 

• Tuyến trùng có lợi: Các loại giun, vi sinh ức chế, hỗ trợ phân giải.
• Tuyến trùng có hại: Nhóm tuyến trùng ký sinh thực vật.

Hình thức ký sinh của tuyến trùng trên rễ cây

Tuyến trùng tồn tại và sinh trưởng tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như độ ẩm đất, độ pH, oxy trong đất, số lượng rễ cây,… Nếu rễ cây phát triển mạnh thì tuyến trùng sẽ có mật độ rất cao. Thông thường, tuyến trùng gây hại thường ký sinh theo 3 con đường chính. Cụ thể như sau:

• Nội ký sinh: Đây là một dạng ký sinh của tuyến trùng bằng cách chui vào trong bộ rễ cây trồng và gây hại bộ rễ. Tuyến trùng chích hút các tế bào rễ cây tạo ra những nốt sần trên rễ. Chính vì vậy, nhóm gây hại này còn gọi là tuyến trùng nốt sần. 

• Ngoại ký sinh: Đây là nhóm tuyến trùng ký sinh sống ở ngoài môi trường đất và nước. Chúng gây hại bằng cách hút chích rễ cây khiến cho cây bị thối nhũn.
• Bán nội ký sinh: Với hình thức ký sinh này, phần thân của tuyến trùng nằm ở môi trường đất, còn phần đầu chui vào bên trong rễ cây gây ra nốt sần.

>>> Xem thêm thông tin: Phân hữu cơ và phân vô cơ khác nhau như thế nào?

Dấu hiệu nhận biết tuyến trùng rễ ký sinh

Tuyến trùng bùng phát và tấn công trực tiếp vào bộ phận rễ của cây trồng khiến cho rễ cây bị phình lên, xuất hiện nốt sần, tắc nghẽn và dần bị thối rữa. Nếu đợi đến khi đào rễ cây lên và phát hiện ra tuyến trùng xâm nhập thì đã quá muộn. Do đó, bà con có thể nhận biết cây bị tuyến trùng phá hoại thông qua một số dấu hiệu ban đầu như: 

• Cây trồng kém phát triển, còi cọc, héo úa, thiếu sức sống.
• Cây bị vàng lá, xoắn lá, lá rụng sớm, chết mầm do tuyến trùng cản trở quá trình hút nước và hấp thụ chất dinh dưỡng của cây. 
• Rễ cây còi cọc, không thể phát triển bình thường.

Tác hại của bệnh tuyến trùng rễ đối với cây trồng

Khi tuyến trùng tấn công vào rễ cây, chúng không làm chết cây ngay lập tức nhưng làm gián đoạn sự phát triển của cây trồng. Tùy vào mật độ xuất hiện của tuyến trùng mà những dấu hiệu kể trên có thể xuất hiện đồng đều hoặc rải rác trong cả khu vườn. 

Không dừng lại ở đó, khi tuyến trùng tàn phá rễ cây trong thời gian dài thì chúng còn gián tiếp “mở đường” cho các vi sinh vật có hại khác xâm nhập vào cây dễ dàng hơn, truyền virus gây hại cho cây. Hay nói cách khác, tuyến trùng là nền tảng dẫn đến các loại bệnh hại khác trên cây trồng.

Các biện pháp trị bệnh tuyến trùng rễ an toàn, hiệu quả

Có thể thấy, sự xuất hiện của tuyến trùng gây ra những tác hại vô cùng nghiêm trọng cho nhà vườn. Do đó, việc phát hiện sớm tuyến trùng và tìm ra các phương pháp phòng trừ tuyến trùng hiệu quả là vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết. Bà con nên áp dụng những biện pháp trị bệnh tuyến trùng rễ phù hợp với hiện trạng của cây trồng cũng như điều kiện kinh tế.

Trị bệnh tuyến trùng rễ bằng biện pháp canh tác khoa học

Áp dụng biện pháp canh tác cây trồng sao khoa học và hợp lý là một trong những cách giúp ngăn chặn tuyến trùng có hại hình thành. Cụ thể:

• Nên áp dụng trồng luân canh các loại cây với nhau để ngăn ngừa sự phát triển cũng như lây lan của tuyến trùng rễ.
• Nên chọn lọc và sử dụng các loại giống có khả năng kháng bệnh cao, khả năng chống chịu tốt. Đồng thời, nên thường xuyên đi kiểm tra khu vườn để phát hiện bệnh ngay từ những dấu hiệu đầu tiên và tìm cách xử lý, tránh lây lan.
• Nên bón những loại phân hữu cơ đã hoai mục, không nên quá lạm dụng các loại phân bón hóa học. Áp dụng biện pháp tưới tiêu hợp lý, tránh tưới quá nhiều khiến cây dư độ ẩm, tạo điều kiện cho tuyến trùng tấn công.
• Khi làm đất canh tác, nên giữ lại một ít cỏ trong vườn nhằm giúp phân tán mật độ tuyến trùng tấn công cây trồng.
• Cần nhanh chóng mang những cây có mầm bệnh đi tiêu hủy, dọn dẹp sạch sẽ khu đất – nơi những cây bị tuyến trùng hại, đồng thời xử lý đất bị tuyến trùng bằng cách bón vôi để tiêu diệt những tuyến trùng còn sót lại trong đất.

Phòng trừ tuyến trùng rễ bằng biện pháp vật lý

Đây là cách thức trị bệnh tuyến trùng rễ được thực hiện dựa trên sự tương thích của tuyến trùng với nhiệt độ và môi trường. Biện pháp này có tác dụng hạn chế sự phát sinh của tuyến trùng, đồng thời tiêu diệt được những loại tuyến trùng cơ bản. 

Thực tế, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, tuyến trùng rất mẫn cảm với nhiệt độ. Hầu hết, chúng sẽ không thể chịu được khi nhiệt độ trong môi trường sinh sống vượt ngưỡng trên 600°C. Vì vậy, áp dụng biện pháp xử lý nhiệt để tiêu diệt tuyến trùng sẽ mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, với phương pháp này cần có thời gian dài và chi phí cao hơn nhiều so với những biện pháp khác. Do đó, bà con nên dựa vào điều kiện kinh tế trước khi áp dụng những phương pháp trị bệnh tuyến trùng rễ.

>>> Bạn có đang quan tâm: Men vi sinh ủ phân EcoClean Compost – Sản phẩm hữu ích cho nhà nông

Biện pháp xử lý sinh học – thiên địch của tuyến trùng

Đây là biện pháp trị bệnh tuyến trùng rễ dựa theo nghiên cứu thiên địch tuyến trùng. Thiên địch có vai trò rất lớn trong việc ngăn chặn những tác hại do tuyến trùng gây ra trên cây trồng. Hay nói cách khác, việc sử dụng thiên địch của tuyến trùng là trồng các loại cây có tính kháng tuyến trùng. Dưới đây là một số loại cây mà bà con có thể tham khảo và gieo trồng:

• Cây thầu dầu.
• Cây củ đậu.
• Cây ruốc cá.
• Cây khoai tây.
• Cây cà chua.
• Cây sầu đâu rừng.
• Cây bông cúc vạn thọ.
• …

Biện pháp xử lý hóa học – thuốc đặc trị tuyến trùng

Khi tuyến trùng xâm nhập mạnh mẽ, bà con buộc phải sử dụng đến biện pháp hóa học để xử lý nhằm ngăn chặn và chấm dứt loài dịch hại này trên cây trồng. Cụ thể đó là dùng các loại thuốc đặc trị tuyến trùng. Bà con có thể tưới gốc cây bằng Tervigo 20SC hoặc sử dụng hỗn hợp thuốc Agrispon cùng Sincosin với liều lượng 1 lần/tháng.

Ngoài ra, bà còn có thể cân nhắc sử dụng một số loại thuốc khác như Vimoca, Nokaph, Mocap. Liều lượng cho các loại thuốc này khoảng 2 lần/năm. Thời gian sử dụng thuốc tốt nhất là vào đầu mùa mưa và đầu mùa khô.

Khi sử dụng các loại thuốc tuyến trùng rễ này cho cây công nghiệp hoặc cây ăn quả, bà con có thể sử dụng theo hai cách. Cách đầu tiên là hòa tan thuốc với nước rồi phun hoặc tưới cho ướt đẫm gốc cây và cách sử dụng tiếp theo là trộn thuốc với phân bón hữu cơ để bón cho cây.

Tuyến trùng là gì và biện pháp trị bệnh tuyến trùng rễ ra sao? Tất cả đã được EcoClean chia sẻ chi tiết trong bài viết trên đây. Việc áp dụng các biện pháp trị tuyến trùng kịp thời sẽ giúp cây trồng phát triển toàn diện và đạt năng suất tốt. Hy vọng bà con có thể sớm phát hiện tình trạng bệnh của cây trồng và có biện pháp khắc phục, xử lý hiệu quả để có được một vụ mùa như ý.

Tìm hiểu ngay: Vi sinh ủ phân | Cách ủ phân vi sinh hữu cơ tại nhà