Mật rỉ đường là một trong những nguyên liệu phổ biến được bà con sử dụng trong ao nuôi tôm. Với giá thành rẻ, dễ sử dụng và có công dụng tốt trong việc kiểm soát nước ao nuôi, giúp tôm phát triển khỏe mạnh. Bài viết này, hãy cùng EcoClean tìm hiểu về những ưu điểm và cách sử dụng mật rỉ đường tốt nhất trong ao nuôi tôm nhé!
Mật rỉ đường là gì?
Mật rỉ đường là một loại phụ phẩm của quá trình sản xuất đường từ mía. Đây là chất lỏng còn lại sau khi kết tinh và cô đặc nước mía. Mật rỉ đường có màu đen, độ nhớt cao và có hàm lượng nước khoảng 20%. Mật rỉ đường chứa nhiều chất dinh dưỡng như cacbon, vitamin, canxi, magie, kali, photpho… Ngoài ra, mật rỉ đường còn có khả năng hòa tan dễ dàng trong nước. Với thành phần dinh dưỡng cao nên mật rỉ đường được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, sản xuất, sinh học,…
Lợi ích của mật rỉ đường trong nuôi tôm cá
Đối với ngành nuôi trồng thủy sản, mật rỉ đường có công dụng:
Kiểm soát khí độc trong ao tôm
Trong quá trình nuôi tôm, tôm chỉ tiêu hóa được khoảng 20-30% lượng thức ăn được cung cấp, phần còn lại sẽ bị thải ra ngoài ao. Lượng chất thải này sẽ chuyển hóa thành các khí độc như amoni (NH3), nitrit (NO2) hay sulfua (H2S) gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sinh trưởng của tôm. Mật rỉ đường có khả năng cung cấp một lượng lớn cacbon cho các vi khuẩn hiếu khí trong ao. Các vi khuẩn này sẽ sử dụng cacbon và nitơ để tổng hợp protein, giúp giảm lượng NH3 và NO2 trong ao. Theo một số thí nghiệm, khoảng 30 gram mật rỉ đường có thể cân bằng được 1 gram nitơ.
Giúp cân bằng và ổn định độ pH
pH là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và tỷ lệ sống của tôm. pH thích hợp cho nuôi tôm dao động từ 7,8-8,5. Nếu pH quá cao hoặc quá thấp sẽ gây chết cho tôm. Một trong những nguyên nhân làm cho pH biến động là do hoạt động của tảo. Khi tảo phát triển quá dày sẽ tiêu thụ nhiều CO2, làm giảm tính axit của nước và làm tăng pH. Mật rỉ đường có khả năng cung cấp cacbon cho các vi khuẩn dị dưỡng trong ao. Các vi khuẩn này sẽ cạnh tranh nguồn cacbon với tảo, giúp ổn định và cân bằng pH trong ao.
Cung cấp dinh dưỡng cho vi sinh ao nuôi
Hệ vi sinh vật hữu hiệu là những vi sinh vật có lợi cho sự phát triển của tôm và chất lượng nước. Hệ vi sinh vật hữu hiệu có thể giúp xử lý chất thải, khử mùi hôi, diệt khuẩn gây bệnh, tạo màu nước, tăng khả năng miễn dịch cho tôm… Mật rỉ đường có chứa nhiều chất dinh dưỡng như cacbon, vitamin, khoáng chất… giúp nuôi dưỡng và kích thích sự phát triển của hệ vi sinh vật hữu hiệu trong ao.
Nuôi vi sinh sử dụng trong ao tôm
Bà con nuôi tôm đều rất chú trọng đến quá trình nuôi vi sinh trong xử lý nước. Mật rỉ đường sẽ được ủ với men vi sinh với liều lượng khác nhau. Việc sử dụng mật rỉ đường trong khâu này giúp ổn định chất lượng nước và hạn chế bệnh cho tôm một cách hiệu quả. Một lưu ý nhỏ dành cho bà con là những ao nuôi tôm có sử dụng mật rỉ đường cần đảm bảo được cung cấp hàm lượng oxy đầy đủ để hòa tan các dòng vi khuẩn dị dưỡng hiếu khí.
Xử lý bùn đáy trong ao tôm
Bùn đáy là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nước và mùi hôi trong ao nuôi tôm. Bùn đáy là lớp chất rắn bám dưới đáy ao, gồm các chất thải của tôm, thức ăn dư thừa, xác chết của tảo, vi sinh vật… Bùn đáy sẽ chuyển hóa thành các khí độc như H2S, NH3, CH4… gây hại cho tôm và môi trường. Mật rỉ đường có khả năng xử lý bùn đáy trong ao nuôi tôm một cách hiệu quả. Khi bạn tạt mật rỉ đường vào ao, các vi khuẩn hiếu khí sẽ phân hủy các chất hữu cơ trong bùn đáy, giúp giảm lượng bùn và các khí độc. Theo một số nghiên cứu, việc sử dụng mật rỉ đường có thể giảm được 50-70% lượng bùn đáy trong ao nuôi tôm.
Mật rỉ đường trong ao giúp xử lý nước ao nuôi tôm
Nước ao nuôi tôm là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và tỷ lệ sống của tôm. Nước ao nuôi tôm cần phải có chất lượng tốt, không bị ô nhiễm, có độ pH, oxy hòa tan, nhiệt độ, ánh sáng… phù hợp. Mật rỉ đường có khả năng xử lý nước ao nuôi tôm một cách tự nhiên. Khi bạn tạt mật rỉ đường vào ao, các vi khuẩn hiếu khí sẽ phân hủy các chất hữu cơ trong nước, giúp cải thiện chất lượng nước, ổn định pH, oxy hòa tan, nhiệt độ, ánh sáng… Mật rỉ đường cũng có tác dụng diệt khuẩn gây bệnh, tăng khả năng miễn dịch cho tôm và tăng tỷ lệ sống.
Cách sử dụng mật rỉ đường trong nuôi trồng thủy sản
Để sử dụng mật rỉ đường trong ao nuôi tôm, bạn cần phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Lựa chọn loại mật rỉ đường chất lượng cao, không bị ôi thiu hay có mùi khó chịu. Bạn có thể mua mật rỉ đường từ các nhà máy sản xuất đường hoặc các cửa hàng bán nguyên liệu cho nuôi trồng thủy sản.
- Pha loãng mật rỉ đường với nước theo tỷ lệ 1:10 trước khi tạt vào ao. Bạn không nên dùng mật rỉ đường nguyên chất để tránh gây sốc cho tôm và làm biến động pH quá nhanh.
- Tạt mật rỉ đường vào ao vào buổi sáng hoặc chiều, khi ánh sáng mặt trời không quá gắt. Bạn không nên tạt vào buổi trưa hoặc ban đêm để tránh gây thiếu oxy cho tôm.
- Tạt mật rỉ đường theo vòng tròn từ mép ao vào giữa ao. Bạn không nên tạt mật rỉ đường vào một chỗ để tránh gây bết dính cho tôm và làm giảm hiệu quả của mật rỉ đường.
- Tạt mật rỉ đường với liều lượng phù hợp với diện tích, độ sâu, mật độ nuôi và mức độ ô nhiễm của ao. Theo một số khuyến cáo, liều lượng mật rỉ đường cho ao nuôi tôm dao động từ 50-100kg/ha/đợt. Bạn có thể tạt mật rỉ đường từ 1-2 lần/tuần, tùy theo tình trạng của ao.
Lưu ý khi sử dụng mật rỉ đường trong ao nuôi tôm
Khi sử dụng mật rỉ đường trong ao nuôi tôm, bạn cần lưu ý các điểm sau:
- Không sử dụng mật rỉ đường cùng với các loại hóa chất khác như clo, oxy già, thuốc diệt khuẩn… Điều này có thể gây ra phản ứng hóa học không mong muốn, làm giảm hiệu quả của mật rỉ đường hoặc tạo ra các chất độc hại cho tôm và môi trường.
- Không sử dụng quá nhiều mật rỉ đường trong ao nuôi tôm. Điều này có thể gây ra hiện tượng quá trình phân hủy quá nhanh, làm giảm oxy hòa tan trong nước và tăng pH quá cao. Bạn nên theo dõi chặt chẽ các chỉ tiêu nước như pH, oxy hòa tan, NH3, NO2… khi sử dụng mật rỉ đường.
- Không để trẻ em hay thú cưng tiếp xúc trực tiếp với mật rỉ đường. Điều này có thể gây ra kích ứng da hoặc tiêu hóa cho trẻ em hay thú cưng. Bạn nên bảo quản mật rỉ đường ở nơi khô ráo, thoáng mát và xa tầm với của trẻ em hay thú cưng.
Mật rỉ đường là một nguyên liệu có nhiều công dụng trong ao nuôi tôm. Tuy nhiên, để sử dụng mật rỉ đường hiệu quả và an toàn, bạn cần phải tuân thủ các nguyên tắc và lưu ý khi sử dụng. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích để bạn có thể áp dụng mật rỉ đường vào ao nuôi tôm của mình.
